محیط زیست
مهندسی محیط زیست
مهندسی محیط زیست از گرایش‌های مهندسی عمران است که با استفاده از علوم آب و خاک، زیست شناسی و شیمی به توسعه راه حل‌هایی برای مشکلات زیست محیطی می‌پردازد. کاری که مهندسان محیط زیست انجام میدهند بسیار مهم است؛ زیرا کمک میکنند که دنیایی سالم تر و پاک تر داشته باشیم و شهرهایمان را برپایه محافظت از طبیعت و محیط زیست بسازیم.
در این مقاله میخوانیم:
- تاریخچه
- وظایف و اهداف مهندسی محیط زیست
- دوره کارشناسی ارشد
- تفاوت رشته مهندسی محیط زیست با گرایش محیط زیست
- آینده و بازار کار گرایش مهندسی محیط زیست
- کلام آخر
تاریخچه
ریشه‌های این گرایش از مهندسی عمران به ابتدای تمدن برمیگردد. از زمانی که مردم برای حفظ سلامت به آب پاک نیاز داشتند و مدیریت پسماند امر ضروری بود. پس از تحول صنعت، آلودگی آب و هوا و زباله‌ها افزایش یافتند. همچنین آب با انتقال بیماری به محصولات کشاورزی و حیوانات، موجب آلودگی مواد غذایی هم شد. بنابراین بهداشت عمومی به یکی از دغدغه‌های عمومی مهندسان عمران تبدیل شد. در ابتدا این رشته، مهندسی بهداشت نامیده میشد. اما با گذشت زمان و مشاهده‌ی تاثیرات این مهندسی بر سلامت طبیعت ، مهندسی محیط زیست نامیده شد. گرایش مهندسی محیط زیست برای اولین بار در سال 1369 دانشگاه تربیت مدرس وارد شد. این اولین حضور این رشته در ایران بود. هم اکنون بهترین دانشگاه‌ها در کشور برای این گرایش، دانشگاه‌های تهران هستند.
وظایف و اهداف مهندسی محیط زیست
مهندسان محیط زیست در تلاش برای حفاظت مردم از اثرات مخرب زیست محیطی مانند آلودگی و بهبود کیفیت محیطی هستند. آنها تلاش میکنند بازیافت، دفع زباله، بهداشت عمومی و کنترل آلودگی هوا را بهبود بخشند. مهندسان محیط زیست در این راستا وظایف فراوانی هم دارند. مثلا یکی از عمکردهای آنها تشخیص حضور آلاینده ها و ردیابی آنها از منبع‌شان است. پس از پیدا کردن منبع آلودگی، باید آن را متوقف یا به طور قابل توجهی کاهش دهد.
اهداف
به طور کلی مهندسان محیط زیست به هدف کاهش مشکلات زیست محیطی و دوستی صنعت سازه با طبیعت شکل گرفته است. همچنین هدف دوره کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست، افزایش اطلاعات کارشناسانی نظیر کارشناسان مهندسی عمران، مهندسی آب، مهندسی شیمی و مهندسی مکانیک است. این رشته مهندسی افرادی تربیت میکند که دارای توانایی های لازم جهت طراحی و نظارت بر حسن اجرای پروژه‌های تخصصی در زمینه های مختلف مهندسی محیط زیست بوده و در ضمن قادر به انجام تحقیقات لازم جهت حل مسائل و مشکلات محیط زیستی کشور می‌باشند.
پروژه‌های مربوطه
پروژه‌ها در مهندسی محیط زیست شامل درمان و توزیع آب آشامیدنی، کنترل آلودگی هوا و مدیریت پسماند، پاکسازی نواحی خطرناک پسماند و آماده سازی ارزیابی‌های زیست محیطی میشوند. پروژه‌های تخصصی در ارتباط با رشته مهندسی محیط زیست عبارتند از:
- شناخت و کنترل آلودگی منابع آب، خاک و هوا
- طراحی تاسیسات آب و فاضلاب شهری، روستایی و صنعتی
- کنترل آلودگی‌های حاصل از مواد زائد جامد
- برنامه ریزی و مدیریت اجرای طرح‌های زیست محیطی
- ارزیابی زیست محیطی طرح‌های عمرانی
کارکردهای مهندسان در این رشته
کارکردهای مهندسان محیط زیست شامل تحقیقات و تدریس، برنامه ریزی و مدیریت پروژه، طراحی، ساخت و بهره‌برداری از امکانات، فروش و بازاریابی تجهیزات کنترل محیط زیست و اجرای استانداردهای زیست محیطی و مقررات هستند. مهندسان محیط زیست در دولت برای جلوگیری از حوادث بد زیست محیطی، مقررات را توسعه میدهند. برخی از مهندسان محیط زیست، راه‌هایی برای کاهش اثرات باران های اسیدی، گرم شدن کره زمین، تولید گازهای گلخانه ای و استهلاک لایه ازن ارائه میدهند یا بررسی میکنند. آنها همچنین میتوانند ابزارها یا سازه‌هایی را طراحی کنند تا در اندازه گیری یا بررسی چیز هایی که برای محیط زیست مضر هستند، کمک کنند. مانند گاز های گلخانه‌ای خودروها. از دیگر کارکردهای مهندسان محیط زیست عبارتند از:
- آماده سازی، مرور و به روز رسانی گزارش‌های مربوط به بررسی محیطی
- پروژه‌های طراحی منجر به حفاظت از محیط زیست، مانند تاسیساتی برای تبدیل ضایعات به انرزی مفید
- ارائه پشتیبانی فنی از پروژه‌های احیا محیطی
- تجزیه و تحلیل داده‌های علمی و انجام بررسی های کنترل کیفیت
- بازرسی تجهیزات صنعتی و شهری و بارنامه‌هایی برای تضمین انطباق با مقررات زیست محیطی
- مشاوره به شرکت‌ها و ادارات دولتی جهت ساخت و سازهایی با کمترین آسیب به طبیعت
دوره کارشناسی ارشد
مقطع کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست مانند تمام گرایش‌های دیگر مهندسی عمران در دوره پژوهش محور برابر 32 واحد است. شامل 24 واحد دروس تئوری و عملی(12 واحد اجباری و 12 واحد اختیاری)، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان نامه است.دروس اصلی این رشته عبارتند از:
- شناخت و مدیریت برنامه ریزی محیط زیست
- تصفیه آب
- تصفیه فاضلاب
- آلودگی‌های هوا و روش‌های کنترل آن
- آلودگی مواد زائد جامد و روش‌های کنترل آن
برخی از دروس اختیاری این رشته عبارتند از:
- آلودگی صدا و کنترل آن
- آلودگی دریایی و روش های کنترل آن
- آب‌های سطحی و زیر زمینی
- تهویه صنعتی
- مهندسی رودخانه
- انتقال و توزیع آب
و…
البته خود این رشته دارای گرایش‌های زیر است:
- آب و فاضلاب
- آلودگی هوا
- سواحل
- مواد زائد جامد
- منابع آب
- کیفیت منابع آب سطحی و زیر زمینی
برای آگاهی کامل از دروس مهندسی محیط زیست اینجا کلیک کنید.
تفاوت رشته‌های مهندسی محیط زیست و گرایش محیط زیست
در این گرایش مهندسی عمران، بیشتر بحث طراحی سیستم های تصفیه و مباحث مهندسی مطرح میشود، ولی در گرایش محیط زیست(دانشکده محیط زیست) بیشتر بحث‌های مدیریتی و مطالعات مواد شیمیایی مطرح میشود.
آینده و بازارکار گرایش مهندسی محیط زیست
این گرایش عمران بازار کار مناسبی دارد و فارغ التحصیلان این رشته در حوزه‌های مختلفی به عنوان برنامه ریز، مشاور و … در شرکت‌ها میتوانند فعالیت کنند. نظیر:
- همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول برنامه ریزی در زمینه مهندسی محیط زیست، مهندسان مشاور و شرکت‌های مجری طرح‌های مهندسی محیط زیست و صنایع مختلف برای کاهش و کنترل آلودگی‌های زیست محیطی
- همکاری با مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاه‌ها درمورد موضوعات مهندسی محیط زیست
- اشتغال در دفاتر محیط زیست، شهرداری‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست کشور، واحد های محیط زیست مستقر در کارگاه‌های شرکت‌های پیمانکاری کشور و تشکیلات غیر دولتی حامی محیط زیست
همچنین درباره آینده تحصیلی در این رشته مهندسی، در این رشته امکان ادامه تحصیل در مقطع دکترا در داخل کشور وجود دارد و شرایط گرفتن بورس برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور هم امکان پذیر است.
از مراکز معروف در این زمینه به جز کارهای ذکر شده به شرکت‌های مهندسی مشاور نیز مانند شرکت‌های “آب و محیط خاور میانه” و “پویندگان محیط زیست” در جامعه مهندسان مشاور ایران که در زمینه ارزیابی‌های محیط زیستی فعال هستند میتوان نام برد.
همچنین طبق طبقه بندی مشاغل وزارت بهداشت، مهندسان محیط زیست ممکن است که در حوزه بهداشت و درمان استخدام شوند.
برای توضیحات بیشتر در مورد این گرایش میتوانید به مصاحبه دکتر شیرزادی با سرکار خانم دکتر نفیسه شفیعی دانشجوی دکتری محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس توجه فرمایید
لینک مصاحبه:
https://www.instagram.com/tv/CEy_gGaggcc/?utm_source=ig_web_copy_link